Hương Lam số 25 - Chấp và xả (Thục Độ)

Tản mạn

Chấp và Xả

Thường nghe nói “xuân là tuổi trẻ”, với tôi “xuân cho tuổi… trẻ”. Cứ mỗi xuân về, già thấy mình trẻ lại – trẻ thấy mình già thêm. Kể cũng lạ, nhìn con cháu vui vầy mừng vui bên mâm cổ Tết nhận ra ký ức quay về, từ A lại da thức trổi dậy hay thấy đứa con mình tóc cũng đốm bạc u sầu sao thời gian đi nhanh quá! Nhìn lại ta, nhìn về phía người, mọi sự diễn biến không ngừng, thay đổi xoành xoạch nhưng không làm lạ bởi thế là thế.

Chẳng ai níu giữ được thời gian ở lại với mình, hết buồn đến vui, đáo lai là chuyện bình thường dầu chẳng giống hệt nhau nếu biết nhìn về khoảng trời sau lưng.

Ta mang theo một trời hư vọng

Ngẫm lại đời thật có không hay.

Chẳng gì thật có mà bám giữ. Giận hờn chi quá một đêm như một nhà hiền triết nhận ra “đêm qua trước sân nhà nở một nhành mai” đến độ vô thường, chẳng ai hỏi tại sao “đêm qua” mà không phải “ngày qua”? Chỉ một chút xíu thôi, một sát na thôi cũng đủ ngày sang ngày, năm sang năm với bao nhiêu ý niệm được phát khởi kèm theo đó bao nhiêu đổi thay. Rồi còn hỏi “hoa mai ấy còn không? Hay đã rụng rời lả chả cánh rơi theo luật thừa trừ, vô thường của vũ trụ”?

Thường nghe nói mùa xuân là mùa của sức sống mới. Thật ra với tôi, chẳng có gì gọi là mới bởi mọi sự biến thiên theo chiều hướng thuận hay nghịch cũng đều gọi là mới cả bởi vì nó khác trước, khác cái hình tướng, như chiếc áo bông dành cất ngày nào nay phủi bụi lau sạch mặc lại lần nữa ai cũng thấy lạ khen chào. Cũng đường xưa lối cũ, cũng người vội vàng qua lại bươn bả kiếm sống, cũng hoa bày bán vệ đường, cũng khói hương trầm lay lay giữa đất trời lồng lộng gió… nhưng đừng mang giận hờn đố kỵ ngày qua gán ghép vào mùa mới này.

Vui hay buồn có cảm nhận được giữ chặt lâu nghĩa là tôi còn chấp vì nó cứ ở mãi trong lòng. Buông bỏ quên đi, chẳng vướng bận thật rốt ráo nghĩa là tôi đã xả. Nói thì quá dễ bởi sinh ra đã có cái miệng gắn vào thân xác phàm, thế nên có chuyện để bàn. Vui quá không nên, buồn quá không đành như “nóng quá mất khôn, no quá mất ngon” nên chừng mực biết dừng, vấn đề ở đây là biết sâu, là thấy rõ, là quán tưởng , là quán niệm, là trụ lại một chỗ… ấy là tôi cũng vào xuân.

Thường nghe nói Tâm vốn sẵn của mọi chúng sinh. Tâm thiện hay ác tạo nghiệp thiện hay ác. Làm điều lợi cho mình mà bất lợi cho kẻ khác là ác bởi cái lý “nhất đa tương dung”. Thế thì tại sao không tùy duyên vào mùa xuân này thực hiện điều lành cho nhau? Sống trong lục hòa để không còn đem lòng đố kỵ làm phiền khổ nhau. Lang thang bắt gặp trong một facebook có câu : “Khi giận dữ với kẻ khác, chính mình sẽ là người phải gánh chịu hậu quả đầu tiên. Tha thứ là một trong những đỉnh cao của sự vĩ đại”. Nghĩ cũng hay rồi tìm ra tựa đề cho bài viết này.

Thục Độ